Wsłuchaj się w emocje dzieci

Dzieci też mówią bez słów. Kiedy rzucają przedmiotem, kiedy wybuchają płaczem, kiedy uciekają… to, co próbują zrobić, na swój sposób, to komunikacja. Również my, dorośli, mniej lub bardziej świadomie, prowadzimy komunikację parawerbalną, na którą składają się gesty, ton głosu, pauzy i mimika. Pomyśl o tym: komunikujesz się, kiedy spuszczasz wzrok i kiedy przewracasz oczami. Często sygnały te ujawniają więcej o tym, jak się czujemy, niż to, co zdecydujemy się powiedzieć. W przypadku chłopca lub dziewczynki, których samorozumienie jest nadal ograniczone i zdolność werbalizowania się, komunikacja odbywa się przede wszystkim za pomocą ciała, które jest właśnie nośnikiem niefiltrowanych komunikatów.

Czasami myślimy lub jesteśmy skłonni sądzić, że celem edukacji jest wyeliminowanie (stłumienie, spowodowanie zaniku) „nieprawidłowego” zachowania dzieci. Ponieważ jednak zachowanie jest formą komunikacji, każde zachowanie niesie ze sobą przesłanie, a wygaszenie go bez słuchania oznacza utratę okazji do poznania, zrozumienia i pomocy dzieciom. „Przekazy” przekazywane przez zachowania zwykle dotyczą wyrażania emocji (czuję się zły) lub potrzeb (wciąż za długo to trwało, muszę się ruszyć). Emocje i potrzeby nie znikają, jeśli wyładowujemy je na objawie, ale raczej na ogół powracają, by objawiać się w inny sposób, często silniejszy lub bardziej niewygodny.

Teraz podam praktyczny przykład. Scena jest następująca: po godzinach spędzonych w przedszkolu lub żłobku dziewczynka lub chłopiec jest rozdrażniony i skłonny do płaczu, odepchnął ciastka, które dostał w prezencie na przekąskę i rzucił się na podłogę.